Angststoornis
Wat is een angststoornis?
Angst is een normale en gezonde reactie op een reële dreiging of gevaar. Het zorgt ervoor dat u tijdelijk waakzamer bent. Bijvoorbeeld: u loopt op straat en ziet verderop een grote loslopende hond. In deze situatie helpt angst u om een inschatting te maken van de (on)veiligheid van de situatie.
Maar deze gezonde angst kan ‘ongezond’ worden als iemand ook bang is in situaties die niet gevaarlijk of bedreigend zijn; er kan zich dan een angststoornis ontwikkelen. U raakt bijvoorbeeld in paniek in de bus of trein, of als u naar een verjaardagsvisite moet waar mensen zijn die u minder goed kent. Bij angststoornissen gaat het altijd om klachten die de kwaliteit van leven ernstig aantasten en beperkingen geeft in het dagelijkse leven.
De klachten die horen bij een angststoornis:
- zijn buiten verhouding en vrijwel altijd aanwezig
- verschillen enorm van gewone emoties
- hebben niets meer te maken met een reactie op de omgeving
- belemmeren het dagelijks functioneren
Soorten angststoornissen:
Veel voorkomende angststoornissen waarbij psychologische behandeling kan helpen zijn o.a.:
Paniekstoornis: hevige paniekaanvallen die meestal plotseling beginnen en ook snel weer over zijn. Tijdens een aanval bent u bang om flauw te vallen of zelfs dood te gaan.
Straatvrees (agorafobie): angst buitenshuis, bijvoorbeeld in het openbaar vervoer, in de supermarkt of in een drukke winkelstraat.
Sociale fobie: een sociale fobie openbaart zich in gezelschap. U bent bang dat mensen u raar vinden. Voorbeelden van een sociale fobie zijn faalangst en spreekangst.
Piekerstoornis: voortdurend last van vage en niet op de werkelijkheid gebaseerde angsten. U voelt zich bijvoorbeeld bedreigd, ongemakkelijk of onrustig.
Hypochondrie (ziektevrees): angst ernstig ziek te zijn, ondanks dat medisch onderzoek uitwijst dat dit niet het geval is
Wat kan ik verwachten in de behandeling?
- Psycho-educatie: uitleg over angst en paniek, adviezen over het omgaan met uw klachten
- Cognitieve Gedragstherapie: in stappen de angstoproepende situaties aangaan (exposure in vivo) en meer realistische en helpende gedachten ontwikkelen
- Ontspanningsoefeningen; u leert uw lichaam beter te ontspannen en uw ademhaling te reguleren. Soms adviseren wij hiervoor psychosomatische fysiotherapie als aanvulling op de psychologische behandeling
- Inzichtgevende therapie: uw inzicht vergroten in het ontstaan en de achterliggende mechanismen van uw angstklachten
- EMDR: wanneer specifieke nare herinneringen een grote rol spelen in uw angststoornis
- E-health: een online behandeling parallel aan de gesprekken, waarmee u thuis aan de slag gaat
- Medicatie: bij aanhoudende of ernstige klachten geven wij soms het advies om medicatie te nemen ter ondersteuning van de psychologische behandeling. U bespreekt dit vervolgens met uw huisarts of een psychiater
Kom in persoonlijk contact tijdens onze spreekuren
We staan u persoonlijk te woord op dinsdag, donderdag en vrijdag van 8.45 tot 9.30 uur
Telefoonnummer:
Voor spoedeisende klachten of vragen dient u contact te leggen met uw huisarts of (buiten kantoortijden) met Dokterswacht Friesland
Wat kan ik verwachten van de behandeling?
We concentreren ons op vicieuze cirkels die zijn ontstaan toen de pijn aan bleef houden ondanks (medische) behandeling(en). De vicieuze cirkels willen we doorbreken om de kwaliteit van uw leven te verbeteren. Behandeldoelen zijn bijvoorbeeld: minder medicatie, minder pijn, minder beperkingen, uitbreiden van uw activiteiten, terug naar het werk, weer plezierige dingen doen.
Globaal zijn dit de stappen in de intakefase:
- In kaart brengen wat er tot nu toe is gedaan op diagnostiek- en behandelgebied, welke gevolgen pijn voor uw leven heeft, op uw emoties, uw functioneren in het dagelijks leven, op uw relaties en uw slaap.
- Meer weten over uw eigen ideeën (of die van uw dierbaren) over de oorzaak van uw pijn en uw ideeën over uw toekomst.
- Hoe was het leven vóór de pijn? We gaan niet diep in op uw persoonlijke geschiedenis, maar het is wel belangrijk dat de psycholoog een beeld krijgt van uw voorgeschiedenis en van de omstandigheden waaronder uw pijn is begonnen en of er voor de pijn al sprake was van een sombere stemming of angst.
- Zijn er nog meer zorgen of problemen los van de pijn?
Zo proberen we samen puzzelstukjes te vinden en op hun plek te leggen.
Andere behandelaars
Als u nog in behandeling bent bij een fysiotherapeut dan leg ik daar graag contact mee. Soms is starten bij een fysiotherapeut die net als ik gespecialiseerd is in chronische pijn, raadzaam.
Deze zin is een herhaling van wat hierboven al is gezegd: We maken uw vicieuze cirkels zichtbaar zodat helder wordt wat u kunt veranderen. Samen bepalen we haalbare doelen die de kwaliteit van uw leven verbeteren.
Pijneducatie
De start van iedere pijnbehandeling is pijneducatie. Dat is een uitgebreide uitleg over de werking van het pijnsysteem en zenuwstelsel, en welke rol uw brein daarbij speelt. Bij deze sessie wordt bij voorkeur uw dierbare(n) uitgenodigd. De pijneducatie brengt pijn, emoties, ideeën over pijn, wat u doet als u pijn heeft en de gevolgen ervan samen, zodat u beter begrijpt waardoor u er zo in vastloopt.
Behandelpmethoden
- Cognitieve gedragstherapie: in stappen uw activiteiten uitbreiden met meer helpende gedachten
- Acceptatietherapie: het accepteren dat pijn nu bij uw leven hoort is een hele klus
- EMDR: verwerken van problemen die voortkomen uit trauma’s die verband houden met pijn.
- E-health: online behandeling als aanvulling op de gesprekken, waarmee u thuis aan de slag gaat
- Medicatie: sommige medicijnen die voor psychische klachten worden gebruikt zijn ook werkzaam bij pijn. We bespreken dit met uw huisarts of uw specialist.
- (Medische) hypnose: vanuit een totaal andere perspectief naar uw pijn kijken en er mee aan de slag gaan
Zelf doen en preventie
Wilt u zich eerst meer verdiepen en misschien zelf thuis aan de slag gaan dan vindt u hieronder lees- en kijktips:
Uitleg pijn op Youtube:
Uitleg en werkboeken (ook te leen in bibliotheek):
Bevrijd van pijn
Begrijp de pijn
Voor kinderen:
Nog verder invullen
Bieden jullie ook Virtual Reality bij pijn?
Methoden om pijn te behandelen ontwikkelen zich voortdurend. Er wordt onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van Virtual Reality (VR) bij pijn (ook bij pijn als gevolg van operatieve ingrepen). De resultaten zijn tot nu toe positief. Wilt u met VR aan de slag? Dat kan bij Reducept [linkje]. Wij namen als early adaptors deel aan de ontwikkeling en implementatie van dit mooie VR programma in de praktijk. Dit programma combineert psychologische technieken met kennis van de neurofysiologische mechanismen die een rol spelen bij pijn.
Fysiotherapeuten
Fysiotherapeuten die gespecialiseerd zijn in aanhoudende pijn kunt u vinden op pijninbeweging.nl. Sommigen gebruiken VR.
Voor verwijzers:
Waarom een psycholoog als pijnbehandelaar?
De laatste decennia wordt pijn benaderd vanuit een biopsychosociaal perspectief. Dit houdt in dat…hier ontbreekt nog iets? de invloed van lichamelijke, psychologische en sociale factoren op pijn en de integrale aanpak daarvan. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat de biopsychosociale aanpak de meeste effectieve manier is om klachten te verminderen en de kwaliteit van leven te verbeteren. Deze aanpak doet de pijnpatiënt het meeste recht omdat pijn niet alleen een zaak van het lichaam is.
Emoties, gedachten, en sociale relaties spelen een belangrijke rol. Veel mensen zijn in vicieuze cirkels terecht gekomen waarin pijn, emoties, gedachten en gedrag elkaar versterken.
De pijnpsycholoog concentreert zich op de ontstane vicieuze cirkels. En helpt die te doorbreken om de kwaliteit van het leven te verbeteren: minder medicatie, minder pijn, minder beperkingen, terugkeer naar werk. Behandelaanpak is gericht op de persoon van de patiënt en daarom maatwerk.
